Rennsli í Múlakvísl aukist síðustu daga
Rafleiðni há miðað við árstíma en hlaup ekki hafið
Samkvæmt vefmyndavélum við Múlakvísl þá hefur rennslið í ánni aukist síðustu daga. Eins hefur áin breytt um farveg við Láguhvola og virðist vera meira vatn í ánni og fer vaxandi. Rafleiðni hækkaði rólega frá 17. júlí fram að 20. júlí, en hefur haldist stöðug síðan þá og jafnvel aðeins lækkað síðan í gær, 23. júlí. Rafleiðnin fór úr ~100 μS/cm upp 17. júlí í krinugum 170 μS/cm í dag, 24. júlí. Þetta er há rafleiðni, bæði miðað við árstíma og miðað við vatnsmagn í ánni.
Myndin sýnir þróun rafleiðni og vatnshæð við brú á þjóðvegi 1 frá 16. júlí 2019. Sjá má að rafleiðni hækkaði rólega 17.- 20.07 en hefur haldist stöðug síðan þá og jafnvel aðeins lækkað síðan í gær, 23. júlí.
GPS tæki var komið fyrir í einum af sigkötlunum í austanverðum Mýrdalsjökli. Vatn safnast saman undir sigkötlunum vegna jarðhita sem bræðir botn jökulsins. Þetta vatn getur brotið sér leið undan jöklinum og valdið hlaupi í ám. Vonast er til þess að GPS tækið gefi fyrstu vísbendingu um að jökulhlaup sé í vændum ef yfirborð sigketilsins byrjar að síga. Tækið streymir gögnum í rauntíma til Veðurstofunnar og er það vaktað allan sólarhringinn. Sig hefur mælst hægt og mælst um 2 metrar frá því að mælirinn var settur upp.
Starfsmenn Veðurstofunnar við uppsetningu á GPS tækjum á Mýrdalsjökli í byrjun júlí. Sambærileg vöktunaraðferð hefur reynst Veðurstofunni vel í aðdraganda Skaftárhlaupa. (Ljósmynd: Bergur Einarsson)
Grafið sýnir hæðarbreytingu í katli 10 í Mýrdalsjökli frá 6. júlí 2019 þegar GPS tæki var sett upp.
Möguleg vá
Ef kemur til hlaups mun ríkja flóðaástand í nokkra daga við bakka
Múlakvíslar þar sem vega- og brúarmannvirki geta verið í hættu. Almenningi stafar hætta af vatnsflaumi og mögulegum skemmdum á mannvirkjum. Gasið brennisteinsvetni (H2S) getur verið í
það nógu miklu magni í andrúmsloftinu nærri ánni að það brenni slímhúð í augum
og í öndunarvegi.
Veðurstofan fylgist grannt með þróuninni og bendir
ferðamönnum á heimasíðu Almannavarna varðandi öryggisráðstafanir og vefsíðu Vegagerðarinnar vegna lokana á vegum ef kemur til hlaups úr Múlakvísl.
Rétt er að benda á að hlaup úr jarðhitakötlum í Mýrdalsjökli geta runnið fram í Skálm að hluta.
Síðast hljóp úr kötlum Mýrdalsjökuls í júlí 2017
Algengast er að flóð í Múlakvísl stafi frá uppsöfnuðu bræðsluvatni sem hleypur fram undan jöklinum. Allmörg hverasvæði eru þekkt undir Mýrdalsjökli. Sírennsli er frá einhverjum þessara svæða og fer það eftir landslaginu á hverjum stað hvort bræðsluvatnið safnast fyrir eða ekki. Bræðsluvatn sem safnast yfir hverasvæðunum finnur að lokum leið undan jöklinum þegar þrýstingur þess verður meiri en ísþrýstingurinn og veldur flóðum í Múlakvísl. Misjafnt er hversu mikið vatn safnast fyrir í þessum lónum áður en hleypur úr þeim og einnig hversu hratt þau tæmast. Dagana 29.-32. maí 2019 voru íssjármælingar gerðar af starfsmönnum Jarðvísindastofnunar Háskólans yfir kötlum Mýrdalsjökuls. Niðurstöður mælinganna voru að nægt vatn hafi safnast í austustu jarðhitakatla í Mýrdalsjökli til að koma af stað hlaupi úr þeim. Mestar líkur eru á að hlaupið verði af svipaðri stærðargráðu og hlaupið árið 2017 en hugsanlega gæti það orðið stærra.
